İşitme sağlığı, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen önemli bir duyudur. İşitme kaybı erken dönemde tespit edilmediğinde sosyal iletişim, eğitim ve günlük yaşamda ciddi zorluklar yaşanabilir. Bu nedenle, kapsamlı işitme değerlendirmesi, sadece işitme kaybının varlığını değil, türünü ve derecesini de belirlemeye yardımcı olur. İşitme testi süreci genellikle birkaç aşamadan oluşur ve modern odyoloji cihazlarıyla desteklenir.
Otoskopi (Fizik Muayene)
İşitme testinin ilk aşaması otoskopi ile başlar. Bu süreçte odyolog veya kulak burun boğaz (KBB) uzmanı, kulak kanalını ve kulak zarını inceler. Otoskopi ile:
- Kulak kanalında tıkaç, kulak kiri veya yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir,
- Kulak zarı ve orta kulaktaki anormallikler tespit edilir,
- İşitme kaybının nedeni hakkında ön bilgi edinilir.
Bu fizik muayene, diğer testlerin güvenli ve doğru bir şekilde yapılabilmesi için temel oluşturur.
Emitans/Timpanometri
Emitans ve timpanometri testleri, orta kulak fonksiyonunu değerlendirmek için uygulanır. Bu testler, kulak zarının hareketliliğini ve orta kulaktaki basınç durumunu ölçer.
- Timpanometri, orta kulaktaki sıvı birikimi, kulak zarı delinmesi veya östaki borusu fonksiyon bozukluğu gibi durumları belirler.
- Test sırasında, kulak kanalına küçük bir prob yerleştirilir ve değişen basınçlarla kulak zarının hareketi ölçülür.
Emitans testleri, özellikle çocuklarda veya işitme kaybının nedenini anlamada büyük önem taşır.
Otoakustik Emisyonlar (OAE’ler)
Otoakustik emisyonlar (OAE’ler), iç kulaktaki (koklea) dış saç hücrelerinin çalışıp çalışmadığını değerlendirir. Bu test:
- Çocuklar ve bebekler dahil tüm yaş gruplarında uygulanabilir,
- İşitme kaybının tipini ve derecesini belirlemeye yardımcı olur,
- Test esnasında kişi herhangi bir aktif yanıt vermez; cihazın ölçtüğü mikro sesler analiz edilir.
OAE testleri, özellikle yenidoğan işitme taramalarında standart uygulama haline gelmiştir.
Saf Ton Odyometrisi
Saf ton odyometrisi, işitme kaybının türünü ve derecesini belirlemek için en yaygın kullanılan testtir.
- Kişiye farklı frekans ve şiddetlerde sesler dinletilir,
- Duyulan seslere kişinin verdiği yanıt kaydedilir,
- Sonuçlar odyogram üzerinde gösterilir.
Bu test sayesinde, yüksek frekans kaybı, düşük frekans kaybı veya tam spektrum kaybı gibi farklı durumlar net şekilde tespit edilir.
Konuşma/Gürültü Testi
Saf ton odyometrisi, işitme kaybının temel düzeyini gösterirken, konuşma/gürültü testi kişinin gerçek hayattaki işitme performansını ölçer.
- Test sırasında, farklı gürültü seviyelerinde konuşma kelimeleri dinletilir,
- Kişinin kelimeleri doğru anlama oranı ölçülür,
- Sosyal ve iş ortamlarında karşılaşılan işitme zorlukları hakkında bilgi sağlar.
Bu test, özellikle yaşlı yetişkinlerde ve işitme cihazı kullanımının planlanmasında büyük önem taşır.
Kapsamlı işitme değerlendirmesi; otoskopi, timpanometri, OAE, saf ton odyometrisi ve konuşma/gürültü testlerini kapsar. Bu çok yönlü yaklaşım, işitme kaybının nedenini, derecesini ve kişinin günlük yaşamda karşılaşabileceği zorlukları belirlemede kritik rol oynar. Erken teşhis ve doğru değerlendirme, işitme cihazı veya diğer tedavi seçeneklerinin etkinliğini artırır ve yaşam kalitesini yükseltir.